ماجرای خلق سرود «آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو»
تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۸۱۰۵۰
سرود مشهور «آمریکا، آمریکا، ننگ به نیرنگ تو» هر سال در سالگرد تسخیر لانه جاسوسی امریکا از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شود.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، کتاب متولد بهمن خاطرات اسفندیار قره باغی خواننده سرود‌های حماسی انقلاب اسلامی که به تازگی به چاپ دوم رسیده بود حالا در فقدان اسفندیار قره باغی ارزشمند‌تر می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«این سرود محصول شرایط خاصی است که در یکی دو سال اول پیروزی انقلاب بر کشور حاکم بود. آن روز‌ها مهمترین موضوعی که همه در کشور دنبالش می‌کردند قضیۀ گروگان‌های لانه جاسوسی آمریکا بود. آمریکا اوایل سال ۱۳۵۹ اعلام کرد که با ایران قطع رابطه میکند و وقتی این خبر منتشر شد پیام شورانگیزی از جانب حضرت امام ره صادر شد که نشان دهنده استقبال ایشان از قطع رابطه آمریکا با ایران بود با این برخورد مقتدرانه امام (ره) انگیزه‌های ضد آمریکایی در طیف‌های مختلف مردم به اوج رسید. آنطور که بعداً از دوستان، شنیدم در همان ایام، آقای «احمدعلی راغب»، آقای «حمید سبزواری» و چند نفر دیگر از هنرمندان، به مناسبت ساخت سرود شهید مطهری خدمت امام می‌رسند و مورد قدردانی ایشان قرار می‌گیرند. آن روز و بعد از اتمام ملاقات با امام، «سید احمدآقا» ایده و پیشنهادی مبنی بر استفاده از قالب سرود و موسیقی در جهت افشای جنایات آمریکا به اعتبار مواضع امام ره به این دوستان می‌دهند و این‌ها هم استقبال کرده و بنای ساخت سرود را می‌گذارند. آقای سبزواری می‌رود سراغ سرودن شعر و بعد هم آقای راغب ملودی را می‌نویسد. «سید محمد میرزمانی» هم که در آن زمان جوان با استعداد و فعالی بود، ملودی را تنظیم میکند.
یک روز که در ساختمان رادیو در میدان ارک بودم اقای راغب آمد به اتاقم و توجه به فضای کلی شعر و سرود از من خواست تا سرود را من بخوانم دقیقاً موضوع ساخت سرود آمریکا ننگ به نیرنگ تو را با من در میان گذاشت. دقیقا بخاطر ندارم که اجرای سرود را به شخص یا اشخاص دیگری هم پیشنهاد داده بود یا نه، ولی نوعاً اینگونه کار‌های حماسی را به من پیشنهاد می‌دادند. بدون اینکه شعر را ببینم و ملودی را بشنوم از پیشنهاد راغب استقبال کردم و، چون فرصت زیادی هم نداشتیم همان لحظه به اتفاق راغب رفتیم استودیو برای ضبط دوستانی که بنده را می‌شناسند و با من کار کرده اند می‌دانند که من زیاد با شعر کلنجار نمی‌روم و معمولاً شعر را برای اولین بار در استودیو می‌بینم و همان لحظه با توکل بر خدا ضبط را شروع می‌کنم.
رفتیم استودیو و شعر و ملودی را فقط یکی دو بار با راغب مرور کردیم و در عرض شاید ده دقیقه قسمت سلوی کار را که مربوط به من می‌شد خواندم؛ البته دقیق و درست و با حرارت بعد از اجرای من نوبت رسید به گروه کر؛ من در گروه کر هم خواندم. تعداد نفرات گروه کرده نفر بود و این تعداد برای کاری با آن مختصات کم بود؛ بنابراین چندین بار کار را اجرا کردیم تا حجم صدا را بالا ببریم. در کار نهایی صدا‌ها کنار هم آمدند. در واقع تمام مراحل ساخت این سرود از آغاز سرودن شعر تا نوشتن ملودی و تنظیم و اجرای آن در کمتر از ۴۸ ساعت انجام شد و سرود آماده پخش بود.
از استودیو که بیرون، آمدیم به آقای راغب گفتم: «احمد! باور کن این سرود حتی بیشتر از «ای ایران» غوغا میکند واقعا هم به این گفته خودم یقین داشتم چرا که حس می‌کردم نفرت و بیزاری از آمریکا در خون هر ایرانی وطن دوست موج می‌زند. خودم همیشه آمریکا را در ذهنم مثل یک مادر ناتنی تصور می‌کردم که دستش به مملکت ما دراز شده بود؛ انگیزه اصلی پذیرش خواندن این سرود با آن همه احساس و شور درونی از همان ذهنیت نشأت می‌گرفت. اعتقادم بر این است که یک خواننده وقتی ترانه یا سرودی را می‌خواند، مخصوصاً در سرود‌های رزمی، اگر به کلماتی که ادا میکند اعتقاد نداشته باشد بر دل مردم نخواهد نشست در سرود‌های رزمی از کلمات عاشقانه خبری نیست؛ بلکه باید با تفنگ اعتقاد وارد میدان شوی و باید بتوانی همان لحظه تیرت را شلیک کنی.
آن زمان به محض اینکه سرودی آماده می‌شد ابتدا به شورای موسیقی می‌بردیم و همه اعضا نظرات خودشان را ارائه می‌دادند تا اگر ایرادی هم وجود داشت رفع شود. البته همیشه بعد از اتمام کار ضبط خودم اولین کسی بودم که به محصول نهایی گوش می‌دادم تا ایراد کار را اصلاح کنم و بار‌ها می‌شد که بر کار خودم ایراد گرفته و از نو می‌خواندم. به نظرم بهترین شورا نیز شورایی است که اعضای آن از دست اندرکاران اثر باشند. بعد از این که کار تأیید شد، یک نسخه از سرود به وسیله شهید «مجید حداد عادل به سید احمد آقا تقدیم شده بود تا حضرت امام (ره) را در جریان تولیدش قرار دهند به فاصله اندکی از ارائه سرود به سید احمد آقا سرود از رادیو و تلویزیون پخش شد؛ آن هم نه یک بارکه چندین بار در یک روز این اتفاق افتاد.
خیلی زود و بعد از اولین دفعات پخش سرود استقبال مردم را دیدیم. خیلی‌ها در همان روز‌های اول سرود را حفظ کردند و ورد زبانشان شد. در واقع مردم با تک تک کلمات و عبارات سرود ارتباط برقرار کردند؛ گویی حرف دلشان را در این سرود یافته بودند مردم در کوچه و بازار هر جا ما را می‌دیدند و می‌شناختند.
ابراز لطف می‌کردند این‌ها نشان می‌داد که سرود کار خودش را کرده است. حتی چنان که من شنیده ام این اثر در خود آمریکا، در برخی کانال‌های تلویزیونی به همراه تصویر من پخش شده و اشعارش را هم به زبان انگلیسی زیرنویس کرده‌اند تا به مردم آمریکا بگویند که بدانید ملت ایران در مورد شما (آمریکایی ها) چه فکر می‌کنند؛ یعنی به اصطلاح خواسته اند مردم آمریکا را به واسطه این سرود علیه ایرانی‌ها تحریک کنند.
به نظر من، مولفه ویژه‌ای که در کنار سایر محاسن و امتیازات، این اثر را از آثار دیگر متمایز میکند، شعر بسیار زیبای آن است. آقای سبزواری با استادی و هنرمندی هر چه تمام آمریکا را با تعابیری نظیر عقرب جراره، روبه مکاره، دیو ستم باره مورد خطاب قرار داده است. این عبارات، ماهیت رژیم آمریکا را به روشنی و زیبایی افشاء میکند و مردمی که این تعابیر را می‌شنوند، اگر کمی منصف باشند، حتماً تاییدش می‌کنند.
امروز هم با گذشت بیش از سی سال هنوز این واژه‌ها از ذهن و خاطر مردم فراموش نشده است. فکر می‌کنم این تعابیری که در وصف آمریکا بکار گرفته شد، همچون آفتابی است که همیشه خود را نشان می‌دهد و کسی تاکنون نتوانسته اثبات کند که گفته‌های ما در این سرود در وصف آمریکا، نسبت‌های ناروا و دروغی بوده است. بلکه عملکرد آمریکا، هر روز بیشتر از دیروز بر آن نسبت‌ها صحه می‌گذارد. همه می‌دانند که دست آمریکا در پشت پرده چه کار‌هایی میکند ده‌ها اتفاق خشونت بار و جنایت آمیز از جانب آمریکایی‌ها علیه ملت‌های مختلف جهان صورت گرفته که نشان از نهادینه بودن خصلت‌های ذکر شده در ذات آمریکا دارد برای مثال حمله وحشیانه ناو آمریکایی به هواپیمای مسافربری ایران در سال ۱۳۶۷ که منجر به شهادت زنان و مردان بیگناه و کودکان معصوم شد بهترین سند برای اثبات ادعاهای ماست.
اگر بخواهم دلایل محبوبیت این اثر و آثار مشابه را کامل کنم باید بگویم که، چون بعد از انقلاب، بساط ترانه‌های خواننده‌های کوچه بازاری از رادیو جمع شده بود و نیاز روحی مردم به سرود‌های نشاط انگیز متناسب با فضای انقلابی کشور حس می‌شد یک فرستنده رادیویی ۲۴ ساعته راه‌اندازی شد که فقط سرود پخش می‌کرد؛ به استثنای لحظاتی که آژیر قرمز به صدا در می‌آمد، سرود‌های انقلابی و حماسی از این فرستنده پخش می‌شد. برای همین مردم کم کم با این سرود‌ها انس گرفتند و بخشی از خاطرات آنها با این ملودی‌ها و اشعار شکل گرفت.
اگر حمل برخودستایی نشود، از نظر علمی و فنی هم تفاوتی در صدا و گویش من با بقیه صدا‌ها وجود دارد که شنونده می‌تواند این تفاوت را درک کند. این خصیصه شاید به جذابیت کار کمک کرد در همه سرود‌هایی که من خوانده ام سعی کرده ام کلمات را به صورت واضح بیان کنم. بعضی خواننده‌ها هستند که وقتی می‌خوانند اگر شعر در دست شنونده نباشد، محال است که متوجه کلمات شود؛ در حالی که این موضوع کوچکی نیست و در ایجاد علاقه شنونده بسیار مؤثر است.
چند وقت پیش مستندی دیدم از بی بی سی «فارسی» به نام «تفنگ و گل و گندم که سازندگانش مثلاً خواسته بودند در این مستند، سرود‌های انقلابی را مورد بررسی قرار دهند که البته بیش از آن که بخواهند بررسی کنند، عقده گشایی کرده بودند نسبت به سرود‌های خاص انقلابی؛ در بخشی از این مستند سعی شده بود تا سرود «آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو» یک سرود ضد انسانی، مروج خشونت شعاری و فاقد مولفه‌های ارزشمند هنری معرفی شود. چند نفر در این مستند حرف می‌زنند از جمله جوانکی هم صحبت‌هایی میکند و این آثار را به اصطلاح نقد میکند. همیشه دوست داشتم با این جوان صحبت کنم و به او بگویم تو که در آن سال‌ها اصلا نبودی، چگونه در مورد شرایط آن روز و عکس العمل مردم ایران نسبت به آمریکا قضاوت می‌کنی؟!
در این مستند آقای «اسفندیار منفردزاده» هم که در ایام قدیم با من دوست بود. بدون این که اسمی از من ببرد در مورد سرود آمریکا بد و بیراه گفته و حرفهای عجیبی می‌زند. فکر می‌کنم صدا و سیمای ایران باید در پاسخ به این مستند برنامه‌ای ترتیب می‌داد و در آن برنامه سوال می‌شد که آیا منظورشان از کار انسانی همان موشکی است که به هواپیمای مسافربری ایران شلیک شد؟ اگر بله، پس چرا برای آن اتفاق انسانی سرودی فاتحانه نخوانده‌اند؟! به نظرم سرود «آمریکا» نه تنها یک اثر ضدانسانی نیست، بلکه حاوی حرف‌هایی کاملاً مردمی است و استاد سبزواری این حرف‌ها را منظوم کرده است. این مردم بودند که در همه جا فریاد برمی‌آوردند «مرگ بر آمریکا» و این ما هنرمندان بودیم که به جریان مردم پیوستیم.»
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: تسخیر لانه جاسوسی سرود آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو سرود حماسی آمریکا ننگ به نیرنگ تو سرود ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۸۱۰۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بیمه فعالان سرود پیگیری می‌شود/چند پیشنهاد به موسیقی فارس
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، امیرحسین سمیعی مدیر کل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه حامد جلیلی مدیر دفتر سرود و محمدعلی مرآتی دبیر جشنواره موسیقی نواحی عصر روز گذشته ۹ اردیبهشت وارد استان فارس شد و با جمعی از فعالان موسیقی استان فارس دیدار کرد.
در این دیدار که در تالار گفت‌وگوی اداره کل فرهنگ و ارشاد استان فارس انجام شد، در ابتدا مدیر انجمن موسیقی استان فارس، رهبر ارکستر فیلارمونیک فارس، برخی از اساتید، نوازندگان و اهالی هنر و موسیقی به بیان نکات و دیدگاه های خود درباره وضعیت موسیقی از جنبه‌های گوناگون پرداختند. این در حالی است که بعد از صحبت هنرمندان و فعالان موسیقی، سمیعی و همراهانش به پاسخ و بررسی مسایل پرداختند.
کم و کاستی ها را می پذیریم
امیرحسین سمیعی اظهار کرد: هدف از سفر به استان‌های مختلف بررسی مشکلات و پیگیری معضلات مربوط به جامعه موسیقی است؛ همچنین بررسی و به رای گذاشتن ظرفیت‌های عظیمی که در استان‌های مختلف وجود دارد و پرداختن بی چون و چرا به همه مناطق از دیگر اهداف دفتر موسیقی وزارت ارشاد به شمار می‌رود. البته که نگاه ما در جشنواره موسیقی فجر ۱۴۰۲ توجه به عدالت فرهنگی بود؛ لذا تلاش کردیم تا این عدالت فرهنگی را با توجه به بضاعت نخستین سالی که این جشنواره برگزار شد ایجاد کنیم. البته کم و کاستی‌هایی وجود داشت و به این نتیجه رسیدیم که قدم اصلی برای رفع این کاستی‌ها، خارج شدن از تهران و سفر به استان‌های مختلف کشور برای ارزیابی وضعیت موسیقی است.
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره ظرفیت‌های خوب و ارزشمند استان فارس پیرامون حوزه موسیقی گفت: من معتقدم که در حوزه موسیقی شیراز اتفاق فوق‌العاده‌ای در حال رخ دادن است و اگر نسبت به این اتفاقات بی‌توجه باشیم از نگاه اصلی وزارت که عدالت فرهنگی است دور خواهیم شد. البته رصد استعدادها و موسیقی‌هایی که در جهت تقویت فرهنگ و ریشه‌های ما عمل میکند، ضرورت دارد. ضمن اینکه من بر این باورم بسیاری از مشکلات در عرصه موسیقی مساله اعتبارات و نقدینگی نیست؛ ۹۰ درصد از مشکلات افراد فعال در این عرصه مبنای مالی و حمایتی ندارد بلکه مبنای معنوی دارد.
نباید موسیقی جدی در صف اجراهای دیگر پاپ قرار بگیرد
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: اتفاقاتی که در شیراز و استان فارس می‌افتد می‌تواند الگویی برای سایر استان‌ها باشد. ممکن است در برخی استان‌ها موسیقی نواحی جلوتر باشد، در برخی استان‌ها موسیقی جهانی به صورت علمی‌تری دنبال شود و در بعضی دیگر نیز موسیقی ایرانی پیشتاز باشد اما در استان فارس هم در موسیقی ایرانی هم در آواز جمعی، هم در موسیقی جدی و ارکستری اتفاقات خوبی رقم خورده است؛ حتی می‌توان گفت این حرکات خودجوش و باکیفیت را در پایتخت هم نداریم؛ در شیراز یک جوشش اساسی در حال جریان است.
وی عنوان کرد: ارکسترها در بعضی استان‌ها به دشواری شکل می‌گیرد اما در استان فارس این ارکسترها به صورت حرفهای شکل گرفته و در حال فعالیت هستند، حتی نگاه به آواز کلاسیک در شیراز تخصصی‌تر از تمام استان‌هاست. من معتقدم نباید موسیقی جدی در صف اجراهای دیگر پاپ قرار بگیرد. مبنای این سفر این است که ما این سیستم فرآیند بروکراتیک را کنار بگذاریم و باور کنیم که می‌توانیم مشکلات را با گفت‌وگو حل کنیم. ضمن اینکه بایستی شرایطی فراهم شود تا گروه‌های موسیقی جدی برای اجرای صحنه‌ای مجبور نباشند در لاین نوبت قرار بگیرند چراکه این نوع موسیقی است که به فرهنگ ما ضریب می‌دهد.
برای موسیقی فارس باید کار ویژه انجام داد
وی با بیان اینکه موسیقی جدی در فارس به مرزی رسیده که باید دیده شود، گفت: بررسی وضعیت موسیقی در فارس و تناسب‌سنجی این برآیند نشان از موفقیت فوق‌العاده فارس در حوزه موسیقی می‌دهد، لذا برای فارس باید کار ویژه انجام داد. بایستی فعالان در این عرصه دغدغه‌های خود را بی واسطه بیان کنند، ما هم در مرکز موسیقی تمام تلاشمان را به کار می‌گیریم تا این سد شکسته شود و ارتباطات با مرکز موسیقی به یک مکاتبه اداری محدود نشود.
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: در دولت سیزدهم تلاش شده تا این سدها شکسته شود؛ سفر به استان‌های مختلف با این هدف انجام می‌شود تا ما بتوانیم بدون واسطه با افراد فعال در این عرصه رو در رو شویم و تدابیر کافی برای اجرایی شدن سیاست‌ها و حل مشکلات در این بخش اتخاذ شود.
دفتر موسیقی، بیمه اهالی سرود را پیگیری می کند
حامد جلیلی مسؤول دفتر سرود اداره کل موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این جلسه گفت: هدف دفتر سرود در ۲ سال گذشته ارتقای سطح کیفی گروه‌های سرود، ساماندهی گروه‌ها و پیدا کردن استعداهایی بوده که در این زمینه وجود دارند و دیده نمی‌شوند، برای تحقق این امر راهکارها و برنامه‌هایی ارایه شده و بدون شک امسال نیز گام بزرگی در این مسیر برداشته خواهد شد. در حال حاضر آموزش مربیان گروه سرود به صورت جدی پیگیری می‌شود و این اقدام در مراحل بعدی به صورت پیشرفته‌تر در هر استان دنبال خواهد شد.
وی با بیان اینکه بیمه اهالی سرود توسط صندوق هنرمندان به صورت جدی در حال پیگیری است، گفت: معمولا گروه‌های سرود در هیچ رسته‌ای از هنر جای داده نمی‌شوند، لذا پیگیری‌هایی برای حل مشکل بیمه آنها صورت گرفته و در سال جاری بیمه اهالی سرود انجام خواهد شد.
جلیلی درباره کمک‌های مالی به گروه‌های سرود گفت: ۱۰ هزار گروه سرود در کشور داریم؛ گروه‌هایی از کوچک تا بزرگ که قابلیت بالایی در این عرصه دارند. ما معتقد هستیم گروه‌های بزرگ باید آنقدر توانمند شوند که بتوانند گلیم خود را از آب بیرون بکشند؛ به اعتقاد ما گروهی که به اجرای میدانی نرسد گروهی است که در اجرا موفق نبوده است. ما براین باوریم بحث هنری جداست و بحث سلیقه مردم هم که باید در ساخت کارها لحاظ شود، به صورت جداگانه مورد توجه است.
وی ادامه داد: باید به همه گروه‌ها رسیدگی شود و اگر بخواهیم بحث مالی را برای همه آنها پیش ببریم حقوق بسیاری از گروه‌ها ضایع می‌شود، در بحث آموزش هم بحث رسانه به صورت جدی تعریف شده و بر این باور هستیم که اگر مربی، رسانه را بشناسد می‌تواند اثر تولیدی خود را در فضای مجازی منتشر کند.
پوست‌اندازی برای عدالت فرهنگی شنیداری موسیقی نواحی
محمدعلی مرآتی دبیر پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران هم گفت: از سال گذشته پوست‌اندازی برای عدالت فرهنگی شنیداری موسیقی نواحی ایران آغاز شد؛ ملاک برای شرکت در این جشنواره به احترام بزرگان موسیقی بر اساس یک فراخوان تعریف شد.
محمدعلی مرآتی ادامه داد: موسیقی نواحی ایران یک موسیقی سطح هنری است که نخبگان و بزرگان گروه‌های شرکت کننده را انتخاب می‌کنند و ما تلاش می‌کنیم شرایط را برای اجرای شرکت کنندگان در این جشنواره ایجاد کنیم، متأسفانه هنوز این ظرفیت را نداریم که از همه گروه‌ها برای حضور در این جشنواره دعوت کنیم. ظرفیت استان فارس از منظر موسیقی در تنوع فرهنگ شنیداری موسیقی اقوام بر همگان روشن است؛ در این استان اقوام مختلفی در کنار هم موسیقی فراقومیتی ایجاد کردند.
دبیر پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران در پایان گفت: امسال به زودی از اداره‌کل‌ها خواسته می‌شود که ظرفیت موسیقی را اعلام کنند؛ بدون شک ساز و کار امسال دقیق‌تر خواهد بود. خود منطقه‌ها افراد را معرفی می‌کنند و ظرفیت‌بندی‌ها مشخص می‌شود تا بتوانیم از این طریق عدالت موسیقی نواحی را ایجاد کنیم.
کد خبر 6091776
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است